Kerk en toren Kerk en toren De rechte weg tussen Leerdam en Everdingen vormde de ontginningsas voor de gronden tussen de weg en de diefdijk., die voor 1284 reeds als diefweg aanwezig was. Op de plek waar nu waar deze weg een oost-westlopende rug kruiste en de grond dus steviger was, werd in de 14e eeuw een kerk gebouwd en later kwam er een dorpskern tot ontwikkeling. Een plek die later nog eens 3 meter opgehoogd zou worden en waaraan het dorp nog steeds haar naam te danken heeft."Woerd" is immers in een rivierengebied,de naam voor een verhoging in het landschap. Over de stichter van de kerk en toren is weinig met zekerheid bekend. Mogelijk is dit Jan van Arkel geweest en als jaartal wordt daarbij het jaartal1304 genoemd, die in die tijd ook de kerken van Leerbroek, Nieuwland, Slingeland en Noordeloos zou hebben gesticht. Anderen betwijfelen dit weer en spreken zelfs van de 11e eeuw. Gelet op de vorm van de toren , alsmede de gebruikte tufstenen zou de datering van 1300 wel eens juist kunnen zijn. Wat wel vast staat is dat in de rekeningen van de Domfabriek vanaf 1395 melding wordt gemaakt van een kerk in Scoenrewoert, die viel onder de proosdij van St. Marie te Utrecht. Een aantekening in 1363 maakt gewag van onenigheid van de toenmalige heer van Arkel over het vergeven van het priesterambt van de kerk te Scoenrewoert, zodat er toen in ieder geval dus een kerk stond. Wie de kerk stichtte is eveneens niet bekend. Dat de kerk door een kapittel gesticht zou zijn is immers niet noodzakelijk. Ook wereldlijke vorsten konden een kerk stichten. Zij verleenden dan aan de te benoemen pastoor de geldelijke middelen om te voorzien in levensonderhoud en dat was in Schoonrewoerd het geval. Toren Aan de toren is in de loop van de jaren niet zoveel veranderd. Deze is in duidelijke Romaanse stijl gebouwd. Deze stijl wijst ook op een hoge ouderdom. Als gevolg van een geschil tussen Gorcum en Schoonrewoerd werd ons dorp in 1479, naar de geschiedschrijving vermeld op donderdag voor Palmzondag, in brand gestoken. Of hierbij ook de toren in vlammen opging is niets bekend, maar waarschijnlijk is het wel. Ook in latere tijden speelde de toren een belangrijke rol. Het onderhoud van de toren liet nog wel eens te wensen over, veel geld voor restauratie was er niet. Soms groeide er zelfs gras op. In 1630 was het zelfs zo erg dat een stuk van de toren instortte. Een echt grote reparatie vond pas plaats in 1839, maar toen was het ook zo erg dat gevreesd werd dat bij de eerstvolgende storm de gehele spits er af zou waaien. De laatste restauratie vond plaats in 1965 en eigenlijk zou er weer een en ander aan moeten gebeuren. Soms deed de toren zelfs dienst als woning. Op 17 maart 1855 stond het water bijvoorbeeld weer eens hoog tegen de Diefdijk. Door de grote kwel moesten enkele mensen hun huizen verlaten, omdat ze onder water liepen. Ze mochten zolang in de toren om onderdak te vinden Daar moesten ze nog tot juli blijven alvorens ze naar huis konden terugkeren. Erg aangenaam zal het daar overigens niet geweest zijn. Ditzelfde geldt voor gevangene die daar opgesloten werden. Die zaten dus letterlijk "onder de toren" en dan ook nog gestoken met de voeten in een zgn. diefstok. Waarschijnlijk is deze stok, die nog lang bewaard is gebleven, bij de laatste restauratie, toen ook het gevangen hok werd afgebroken, opgeruimd. Een toren zonder klok is eigenlijk niet denkbaar. Wanneer er voor het eerst een klok in de toren kwam weten we niet, maar wel dat in 1619 de klok moest worden verhangen. In die tijd een hele klus. In 1759 barstte de klok en moest worden vervangen. Deze klok is zo om en nabij de 1000 kilo en het gemeente bestuur wilde een nieuwe klok van hetzelfde gewicht. Omdat de inwoners van Schoonrewoerd veel baat bij de klok hadden, moesten zij wel een bijdrage leveren Een bedrag van Fl. 70,- werd daarbij redelijk genoemd. Maar die vlieger ging niet op. Aan betalen hadden de Schoonrewoerders toen ook al een hekel en vandaar dat er wel een nieuwe klok kwam, maar dan wel een die aanmerkelijk lichter was. In hetzelfde jaar werd de klok opgehangen en zou daar waarschijnlijk nog gehangen hebben, ware het niet dat de Duitsers in 1943 de klok geroofd hebben en deze kwam ook niet meer terug. De oude klok was gegoten door Pieter Seest te Amsterdam en had als opschrift "Me fecit ieter Seest,Amstelodami. Anno 1759. 1. Leerdam sivitatis. 2. 's Lands van Ter Leede. Dijk en H. Heemr. W. van Arkel. H.B.M. Stelt". Er waren twee wapens op gegoten, namelijk van Leerdam en Ter Leede. In 1948 werd een nieuwe klok gegoten door de firma Van Bergen uit Heiligerlee. Deze klok weegt ong. 950 kg. en benadert dus vrij aardig de eertijds door het gemeentebestuur voorgestelde 2000 pond. Een opschrift komt er helaas niet meer op voor. Zien we dus dat de toren niet alleen vanaf de middeleeuwen steeds het middelpunt van het dorp heeft gevormd; ook wat uiterlijk betreft is er maar weinig veranderd. Het is nog steeds de oude Romaanse toren met zijn dikke muren.

terug